Mleko matki jest pełne składników, które odżywiają, chronią niemowlę, a także wspomagają jego rozwój. Jak pewnie wiesz, skład mleka zmienia się w miarę wzrostu niemowlęcia i dostosowuje do jego potrzeb. Ale czy zastanawiałaś się kiedyś jak powstaje mleko matki? A no właśnie… Dziś trochę o laktacji “od kuchni”…

Zaufaj Matce… Naturze

Kobiece mleko zawiera wszystko, co jest potrzebne dziecku w pierwszym okresie życia. Jeśli organizm mamy ma prawidłową gospodarkę hormonalną, to ilość mleka jest wystarczająca na potrzeby rozwoju dziecka. W miarę upływu czasu, gdy dziecko rośnie, mleka przybywa. Obawy ile moje dziecko je i czy mam wystarczającą ilość pokarmu, są najczęściej bezpodstawne. Wydzielanie pokarmu zaczyna się już w pierwszej godzinie po narodzinach i jest to „płynne złoto”, czyli siara. Zazwyczaj gęsty, żółtawy płyn, który zapewnia ochronę jeszcze niepewnemu organizmowi dziecka. Siarę określa się czasami mianem naturalnej szczepionki ze względu na bardzo wysoki poziom przeciwciał i białych krwinek niezbędnych noworodkowi, który właśnie znalazł się poza bezpieczną strefą brzucha mamy. Ten świat będzie przyjazny dla dziecka stopniowo, ale na początku młody układ odpornościowy musi się wzmocnić, a pokarmowy – przestawić się na całkiem nowe zdobywanie jedzenia. Stopniowo kolor i konsystencja mleka mamy stają się  kremowe, a zawartość tłuszczu, kalorii i laktozy (naturalnego tłuszczu) wzrasta – w ten sposób powstaje pokarm, który jest idealny dla szybko rosnącego noworodka. 

Produkcja mleka zaczyna się w okresie ciąży

Bardzo wiele zależy od hormonów progesteronu, estrogenu i prolaktyny. Ten ostatni hormon jest odpowiedzialny za rozrost pęcherzyków mlecznych w czasie ciąży. To właśnie tutaj powstanie mleko. Za jego produkcję i ilość bezpośrednio odpowiadają laktocyty. Pęcherzyki pobierają składniki odżywcze prosto z krwi mamy. Mitem jest więc, że zjedzenie grochu lub bigosu przez mamę przyczyni się do bólu brzucha u dziecka. Jeśli mama będzie miała gazy, niemowlę wcale nie musi. Strawione jedzenie znajduje się bowiem najpierw w żołądku, a następnie w jelitach mamy. Każdy pęcherzyk zakończony jest przewodem mlecznym, przewody łączą się ze sobą w coraz szersze drogi transportowe, aż do najszerszych, wyprowadzających mleko na szczyt brodawki piersiowej. Te kanaliki, gdy organizm przyzwyczai się do pór karmienia, przybierają na objętości, co często bywa bolesne. Piersi stają się ciężkie i obrzmiałe. Często mleko samo zaczyna wyciekać, warto więc pamiętać o wkładkach laktacyjnych, szczególnie podczas wyjść z domu. W sutku znajduje się od 8 do 10 ujść kanalików. Gdy mleko wypływa z piersi są one widoczne.

Co zawiera mleko Mamy

To nie jest takie zwyczajne mleko. Oprócz węglowodanów, białka i tłuszczy zawiera także wodę zapewniającą nawodnienie organizmu niemowlaka. Co ważne, mleko posiada w swoim składzie miliony rozmaitych komórek, jak białe krwinki, które wzmacniają odporność, a także komórki macierzyste, wspomagające rozwój i leczenie organów wewnętrznych dziecka.  Białko zawarte w mleku wspiera wzrost dziecka i rozwój układu immunologicznego, podobnie jak i enzymy, których w mleku jest 40. Mleko zawiera także witaminy i minerały. Jeśli mama nie je zbyt wielu warzyw i owoców, do pokarmu dostarczy ich organizm mamy samoistnie z własnych zasobów. Lepiej więc zachować dietę urozmaiconą i bogatą w warzywa z uwagi na własne zdrowie, a nie tylko niemowlęcia. Kwasy tłuszczowe odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu układu nerwowego, mózgu i oczu. Niezwykle istotne jest to, że w mleku mamy znajdują się przeciwciała, których zadaniem jest neutralizacja bakterii i wirusów, a tym samym ochrona dziecka przed chorobami i infekcjami. 

Ile tego mleka tak naprawdę jest

Pierś nie butelka, nie jest przezroczysta i nie widać, ile jest w niej mleka, a tym bardziej nie wiadomo, ile dziecko zjadło. Doświadczona mama będzie czuła różnicę między piersią opróżnioną, a pełną, niemniej na początku trzeba zaufać naturze, bo to dziecko decyduje, ile tego mleka jest i jaki jest ostatecznie jego skład. W powstawanie mleka zaangażowane są przede wszystkim dwa hormony: prolaktyna oraz oksytocyna. Bodźcem stymulującym wydzielanie oksytocyny jest drażnienie brodawek sutkowych, a prolaktyna reaguje wówczas, gdy pierś jest pusta.  Tak więc zdrowy, prawidłowo funkcjonujący organizm mamy zapewni dziecku tyle mleka, ile ono potrzebuje. Jeśli niemowlę jest odpowiednio często i prawidłowo przystawiane do piersi, to mleka będzie powstawała wystarczająca ilość. Przetrzymywanie mleka w piersi jest niebezpieczne, bo nie dość, że biust boli, to jeszcze zatkane kanaliki prowadzą do stanów zapalnych i zaniku pokarmu. Lepiej ściągnąć mleko, niż czekać kilka godzin z przystawieniem dziecka do piersi.

Skuteczne ssanie jest najsilniejszym bodźcem regulującym czynność gruczołów piersiowych 

Leniuchy, a te wśród niemowląt tak samo się zdarzają, jak i wśród dorosłych, należy aktywizować w każdy możliwy sposób: często karmiąc, ustalając stałe godziny jedzenia, by wywołać uczucie głodu, a wreszcie – gdy to nie pomaga – trzeba zasięgnąć porady u konsultanta laktacyjnego. Skład śliny dziecka zawiera informację dla organizmu mamy, jakie są potrzeby dziecka, ile chce zjeść oraz czy są potrzebne przeciwdziała, bo akurat czai się jakaś infekcja. Mleko mamy stanowi ponad 90% przyswajalnych przez dziecko kalorii, aż do 12. miesiąca życia. Potem stopniowo wzrasta zapotrzebowanie dziecka na innego rodzaju pokarmy.